Zarządzanie treściami na swojej stronie internetowej to nie tylko wygoda, ale przede wszystkim pełna kontrola na tym, co się na niej znajdzie. W tej sytuacji przydaje się CMS, czyli system zarządzania treścią. Co to takiego, do czego służy i jaki CMS wybrać na stronę firmową i prywatną?
CMS – co to jest?
Choć CMS nie dla wszystkich brzmi znajomo, to większość osób, która posiada własną stronę internetową, na pewno się z nim spotkała. Content Management System, bo od tych słów pochodzi skrót CMS, to system zarządzania treścią. Mówiąc prościej, jest to oprogramowanie, które umożliwia każdemu użytkownikowi mającemu dostęp do panelu administracyjnego dodawanie, edycję, organizację oraz publikację treści na stronie.
Zwykle systemy CMS napisane są w językach takich jak ASP, JSP, PHP, HTML5 czy Python. Korzystanie z nich jest jednak bardzo intuicyjne i nie wymaga żadnej specjalistycznej wiedzy. Należy jedynie poświęcić nieco czasu na zapoznanie się z ich działaniem, aby za pomocą kilku kliknięć dostosować treści i układ stron do swoich preferencji.
Wszystko sprowadza się tak naprawdę do panelu administracyjnego, który znajduje się najczęściej po lewej stronie. To właśnie z jego poziomu można utworzyć artykuł, dopisać go do kategorii, dodać obrazy, wideo, grafiki, tagi, sekcje itd. Korzystanie z CMS daje swobodę kontroli tego, co znajduje się na stronie oraz możliwość edycji w każdej chwili. Jest szczególnie przydatne w przypadku prowadzenia serwisów, które wymagają częstego uaktualniania czy to informacji, czy swojej oferty.
Jak sprawdzić CMS swojej strony?
Wbrew pozorom to bardzo proste. Wystarczy otworzyć stronę w przeglądarce i prawym przyciskiem myszy wybrać opcję Zbadaj. Na ekranie pojawi się wówczas okno inspektora, w którym wyświetli się kod źródłowy strony. Należy w nim odszukać linię kody z nazwą CMS.
Innym sposobem jest sprawdzenie informacji na samym dole strony. Bardzo często tam również można znaleźć nazwę wykorzystanego systemu.
Rodzaje CMS
Istnieje wiele systemów CMS i każdy z nich można przyporządkować do odpowiedniej grupy na podstawie dostępności jego kodu źródłowego. Systemy, których kod źródłowy dostępny jest publicznie nazywamy open source CMS, te o ograniczonym dostępnie to proprietary CMS, a systemy, których kod źródłowy nie jest nikomu udostępniany to SaaS CMS, czyli tzw. system autorski.
Open source CMS
Tego rodzaju systemy są bezpłatne i posiadają sporo dodatków ułatwiających zarządzanie treścią. Najbardziej znany jest WordPress, który oferuje wiele przydatnych i darmowych wtyczek czy szablonów. Jego kod źródłowy jest otwarty, co oznacza, że może z niego korzystać wiele osób. Największą wadą takiego systemu jest to, że łatwo go zaatakować, dlatego po pojawieniu się każdej aktualizacji należy ją bezzwłocznie zainstalować.
Proprietary CMS
Autorski CMS jest tworzony od podstaw na zlecenie klienta. Taki własny system nie ma teoretycznie ograniczeń, z wyjątkiem limitów budżetowych. Najczęściej zarządza nim agencja, a obsługa strony jest bardzo prosta. Niestety, w autorskim CMSie lubią pojawiać się błędy, aktualizacje są raczej rzadkie, a możliwości dalszego rozwoju w przyszłości raczej niewielkie. Istnieje również ryzyko ataku, głównie z powodu luk bezpieczeństwa, choć jeśli programista się postara, może wprowadzić wiele dodatkowych zabezpieczeń.
SaaS CMS
Systemy hostowane to rozwiązania w chmurze na stronie usługodawcy. Po rejestracji użytkownik otrzymuje dostęp do panelu administracyjnego, w którym może dostosować niezbędny elementy witryny. Brak dostępu do kodu źródłowego znacznie ogranicza możliwości takiego systemu. Klient nie ma do niego prawa własności, niemożliwe jest więc przeniesienie witryny na inny serwis lub hosting. Zaletą jest jednak duże bezpieczeństwo, ponieważ aktualizacje przeprowadzane są automatycznie, a w razie problemów można skontaktować się ze wsparciem technicznym. Przykładem systemu SaaS jest Shopify.
Systemy CMS – przykłady
Obecnie na rynku znajdziemy bardzo wiele systemów CMS, choć większość z nich jest mało popularna wśród zwykłych użytkowników. Poniżej krótki opis wybranych dostawców platform CMS.
WordPress
To najbardziej popularny system CMS na świecie. Jest bardzo prosty i intuicyjny w obsłudze, dlatego będzie świetnym systemem dla początkujących. Oparty jest na językach PHP i MySQL, których oczywiście nie trzeba znać.
Umożliwia budowę prostych stron, np. blogów, a wygląd można dostosować za pomocą licznych darmowych szablonów. System ten jest również przyjazny pod kątem SEO.
WordPress oferuje dużo wtyczek, co jest zarówno zaletą, jak i wadą. Możliwość rozbudowania strony otwiera przed użytkownikiem wiele drzwi i zapewnia swobodę projektu, ale konieczność instalowania wtyczek za każdym razem, gdy chce się dodać nową funkcję lub zabezpieczenie może być nieco irytujące.
Joomla!
Joomla! to darmowy i prosty CMS typu open source napisany w PHP. W porównaniu do WordPressa jest nieco bardziej skomplikowany w obsłudze, ale oferuje również znacznie więcej niż inne CMSy z otwartym kodem źródłowym.
Początkujący użytkownicy mogą skorzystać z licznych samouczków, forów dyskusyjnych i porad, aby zapoznać się ze specyfiką zarządzania treścią za pomocą tego systemu.
Joomla!, podobnie jak WordPress, jest przyjazna pod kątem SEO, dzięki czemu istnieje większe prawdopodobieństwo, że strona zbudowana na tym systemie lepiej się będzie pozycjonować.
Drupal
W przypadku chęci korzystania z tego systemu konieczna jest znajomość podstaw języka HTML, PHP lub CSS. Drupal nie jest tak intuicyjny, jak WordPress czy Joomla!, ale umożliwia wiele ciekawych funkcji, budowanie zaawansowanych stron internetowych, a do tego jest w pełni darmowy (nowa wersja wydawana co pół roku).
Dedykowany jest zarówno dla małych firm, jak i korporacji międzynarodowych, a najczęściej buduje się w nim strony rządowe, edukacyjne oraz portale społecznościowe. Posiada wiele modułów rdzeniowych i tysiące modułów dodatkowych.
Drupal dostępny jest w trybie otwartego kodu źródłowego.
Typo3
Ten system również wymaga wiedzy programistycznej, dlatego cieszy się większą popularnością wśród osób mających doświadczenie w budowaniu stron. Panel administracyjny Typo3 jest dosyć zaawansowany, co daje użytkownikowi dużą wszechstronność.
Pozwala na budowę zarówno prostych, jak i bardzo skomplikowanych stron. Jest również w pełni darmowy i oferuje aż 9000 różnych funkcji i ponad 1500 dodatków.
Typo3 polecany jest do zarządzania stronami korporacyjnymi, intranetami i aplikacjami.
DNN
DNN to system, który umożliwia łatwe zarządzanie treścią. Wprawdzie nie jest to darmowy CMS, ale oferuje wiele bezpłatnych rozszerzeń. Nawigacja po panelu administracyjnym nie jest skomplikowana, a użytkownik może z łatwością zarządzać swoimi zasobami cyfrowymi, publikować treści na dowolnym kanale oraz je personalizować. System umożliwia również mierzenie skuteczności, a zabezpieczenia zostały zatwierdzone przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych.
Windu
To polski CMS, który w prosty sposób umożliwia tworzenie zaawansowanych stron internetowych. Cechuje go prosta obsługa, szybka instalacja i wysokie bezpieczeństwo. Korzystają z niego takie portale jak wyborcza.pl, Spider’s Web czy Bankier.pl. Ten lekki CMS został dostosowany również do urządzeń mobilnych.
Dlaczego warto korzystać z systemu zarządzania treścią?
CMSy tworzone są głównie z myślą o możliwości korzystania z nich z podstawową lub w niektórych przypadkach zerową wiedzą na temat programowania. Dzięki temu użytkownik ma pełną kontrolę nad tym, co znajdzie się na stronie, kiedy i w jakiej formie.
Aktualizacja czy dodawanie nowych treści wymagane są na zdecydowanej większości witryn, ponieważ to jeden z czynników wpływających na SEO. Korzystając z CMS, jest to banalnie proste i przede wszystkim nie narusza struktury strony.
Taka samodzielność zwiększa w pewnym sensie bezpieczeństwo, ponieważ nie trzeba zatrudniać osób z zewnątrz. Dzięki temu ryzyko włamań jest minimalne. CMS zapewnia też możliwość ustalenia dostępu do poszczególnych funkcji innym użytkownikom.
Systemy zarządzania treścią są również o wiele tańszą alternatywą, ponieważ nie ma konieczności zatrudniania programistów, a większość czynności dokonuje się w jednym miejscu. Najpopularniejsze CMSy takie jak WordPress czy Joomla! są w dodatku całkowicie darmowe i oferują wachlarz możliwości.
Na tym jednak nie kończy się oszczędzanie, bo oprócz pieniędzy, zyskujemy również cenny czas. Każda zmiana, modernizacja czy aktualizacja może zostać wykonana niemalże błyskawicznie, a wszystko dzięki intuicyjnemu panelowi administracyjnemu.
Z kolei ogromną zaletą z punktu widzenia firmy jest możliwość korzystania ze strony zdalnie. Każdą zmianę można wykonać z dowolnego urządzenia, logując się na swoje konto CMS.
Jaki CMS wybrać?
Przy wyborze odpowiedniego CMS warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Czy będziemy samodzielnie zarządzać treścią?
- Czy profil firmy wymaga specjalnych funkcji na stronie?
- Czy na stronie będą przechowywane wrażliwe dane takie jak dane osobowe, numery kart płatniczych itp.?
- Czy witryna będzie prowadzona w jednym języku?
- Czy strona będzie wymagać częstych zmian i aktualizacji?
- Czy mamy ograniczony budżet?
Zdecydowana większość firm korzysta z WordPressa, co nie powinno nikogo dziwić, biorąc pod uwagę jego wszechstronność i łatwość w obsłudze. System ten umożliwia szybką edycję i nie wymaga zatrudniania osób trzecich do wprowadzania zmian czy aktualizacji. Zaletą jest również wsparcie ogromnej społeczności. Nie sprawdzi się jednak w przypadku firmy, która wymaga bardziej skomplikowanych funkcji.
Wówczas rozwiązaniem będzie system autorski. Jest to opcja odpłatna i oferuje mniej natychmiastowych możliwości. Nierzadko, trzeba poświęcić sporo czasu na naukę obsługi panelu administracyjnego. Jest to również rozwiązanie mniej skalowalne, co oznacza, że ciężej je rozwijać. Plusem jest jednak to, że jego kod źródłowy jest zamknięty, dzięki czemu nikt nie ma prawa go modyfikować. Istnieje również możliwość wprowadzenia większej ilości zabezpieczeń.
Ile kosztuje CMS?
Większość popularnych systemów zarządzania treścią jest darmowa. Wystarczy założyć konto, skonfigurować stronę i voila. Koszt pojawia się dopiero w przypadku zatrudnienia osoby, która taką witrynę założy. Nie każdy ma czas, ochotę i przede wszystkim umiejętności, aby stworzyć stronę w CMS.
Oczywiście istnieją proste systemy takie jak WordPress, w których cała konfiguracja zajmuje dosłownie kilka chwil. Jest jednak pewien haczyk. Większość darmowych systemów typu open source uniemożliwia personalizację adresu. Zwykle po @ widnieje nazwa domeny, np. sklepzbutami@wordpress.com. W momencie, gdy chcemy wprowadzić w to miejsce coś innego, wymagane jest przeniesienie całej strony na nowy serwer, opłacenie abonamentu i zakup domeny.
Zabieg ten wiąże się również z zatrudnieniem osoby, która taką stronę postawi. Ceny są bardzo zróżnicowane. Zbudowanie strony w CMS na podstawie istniejącego szablonu kosztuje kilka tysięcy złotych (zwykle między 4000 a 6000 zł). Za indywidualny projekt trzeba będzie zapłacić już więcej, bo nawet 8000 zł, a w bardziej złożonych sytuacjach cena może sięgnąć kilkunastu tysięcy złotych.
Czy wybór CMS wpływa na SEO?
Można się pokusić o stwierdzenie, że tak. Tu największe pole do popisu dają systemy zarządzania treścią typu open source. Są w większości darmowe i oferują wiele wtyczek. To właśnie one ułatwiają pracę z systemem i zwiększają funkcjonalność strony, co z kolei przekłada się na SEO.
Wiele osób przekonuje, że pod względem optymalizacji WordPress to najlepszy CMS i nie ma sobie równych. Oferuje mnóstwo wtyczek, które dobrze wpływają na SEO i pozycję strony. Wśród nich można wyróżnić Yoast SEO (ułatwia pracę ze słowami kluczowymi), RankMath (skupia się na metadanych i optymalizacji w mediach społecznościowych) czy MonsterInsights (generuje łatwe do zrozumienia raporty dotyczące działania strony).
Systemy o otwartym kodzie umożliwiają również programistom rozwijanie witryny poprzez tworzenie nowych udogodnień. Mogą zwiększyć szybkość ładowania strony, co z punktu widzenia SEO jest bardzo korzystnym rozwiązaniem. Mogą również rozwiązać kwestie związane z linkowaniem i ułatwić kontrolę nad nimi.
Systemy autorskie nie oferują tylu możliwości, ponieważ trzeba by było stworzyć tysiące odpowiednich wtyczek, co jest po prostu nieopłacalne. Oczywiście pozycja strony to nie zasługa wtyczek, ale są one pomocnym narzędziem, które nakierowuje użytkownika (szczególnie początkującego) w dobrą stronę.
Podsumowanie
CMS jest na chwilę obecną standardem podczas tworzenia stron. To wygodne rozwiązanie, które umożliwia szybki dostęp do treści, ich edycję, zmianę układu i zarządzanie. Ponadto, jest rozwiązaniem tańszym (jeśli nie darmowym), a częste aktualizacje wprowadzane przez deweloperów sprawiają, że taki system jest mniej podatny na włamania. Warto wziąć pod uwagę wspomniane wyżej czynniki, aby wiedzieć, jaki CMS wybrać do profilu swojej działalności.